Theo ý nguyện của toàn Đảng, toàn dân trong phiên họp sáng 29/11/1969, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã quyết định xây dựng lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại quảng trường Ba Đình, nơi Người đọc bản Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đến sáng 29/8/1975, Đảng và Nhà nước đã tổ chức lễ khánh thành lăng và đưa Người về an nghỉ mãi mãi ở nơi đây.
Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh cao 21,6 mét, bề mặt rộng 31 mét, hai cánh gà mở ra hai phía. Phần dưới lăng lát đá hoa cương sẫm gồm ba tầng, tầng trên nhỏ hơn tầng dưới, hình thành tam cấp đồ sộ. Nét độc đáo của kiến trúc dân tộc đã tạo cho lăng một thế đứng trang nghiêm. Phần mái lăng cũng hình thành một tam cấp thanh thoát với những đường vắt chéo gọn gàng, giản dị. Dưới mái lăng, bốn phía đều có các hàng cột đá hoa cương.
Sau 700 ngày đêm lao động của cán bộ, chiến sỹ, công nhân viên xây dựng lăng, và đặc biệt là có sự giúp đỡ bằng sức người và sức của của Đảng, Chính phủ và nhân dân Liên Xô, Việt Nam đã xây dựng nên ngôi nhà vĩnh hằng của Bác. Chỉ trong một tuần, các chuyên gia Liên Xô và Việt Nam đã soạn thảo xong bản “Dự thảo nhiệm vụ thiết kế lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.”
Lăng Bác là một công trình văn hóa, nghệ thuật với phần công việc trang trí và hoàn thiện chiếm hơn một nửa thời gian xây dựng. Phần công tác này đòi hỏi trình độ kỹ thuật và mỹ thuật rất cao. Nhìn từ ngoài lăng, cũng như đi sâu vào bên trong, người xem dễ nhận thấy toàn bộ công trình chủ yếu được kết cấu, trang trí bằng đá. Trong đó, Liên Xô đã gửi tặng Việt Nam hai vạn miếng đá hoa cương và cẩm thạch mài nhẵn.
Phòng Bác nằm ốp bằng đá cẩm thạch Hà Tây, những viên đá có hình chữ nhật xếp thẳng đứng kế tiếp nhau nối từ chân tường đến đỉnh trần làm du khách liên tưởng tới những thanh gỗ lát nhà sàn của Bác. Hai lá cờ: cờ Đảng và cờ tổ quốc được ghép bằng 4.000 miếng đá hồng ngọc Thanh Hóa, búa liềm và sao năm cánh ghép bằng đá cẩm vân vàng sáng.
Từ mọi miền đất nước, nhân dân đóng góp những vật liệu của địa phương mình, như: xi măng Hải Phòng; đá dăm ở khu vực thác Bà, Xuân Hòa; cát vàng Kim Bôi; gỗ của miền Đông Nam Bộ, Tây Nguyên… 200 bộ cửa được các nghệ nhân mộc Nam Hà, Hà Bắc, Nghệ An đóng với kỹ xảo điêu luyện.
Từ khi khánh thành đến nay, lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là hình ảnh thiêng liêng, biểu tượng đặc sắc, nơi hội tụ những tinh hoa về đạo đức, nhân cách Hồ Chí Minh và truyền thống dân tộc. Do đó, nếu đã một lần đặt chân đến thủ đô thân yêu, đừng quên viếng lăng Bác để tưởng niệm, ghi nhớ về người cha già kính yêu của dân tộc.
Địa chỉ: Hùng Vương, Điện Biên, Ba Đình, Hà Nội
